Bệnh phụ khoa là nhóm bệnh ảnh hưởng đến cơ quan sinh dục của phụ nữ, thường gặp nhất ở những người trong độ tuổi sinh sản. Mặc dù ít khi gây nguy hiểm đến tính mạng, các bệnh này lại gây ra nhiều phiền toái trong cuộc sống hàng ngày và có thể tác động tiêu cực đến khả năng sinh sản của phụ nữ. Do đó, chị em phụ nữ cần chủ động nắm vững các kiến thức cơ bản về triệu chứng, nguyên nhân và biện pháp phòng tránh những bệnh phụ khoa thường gặp để bảo vệ sức khỏe của mình. Hãy cùng tìm hiểu kỹ hơn trong bài viết dưới đây của chúng tôi nhé.
Dấu hiệu nhận biết bệnh phụ khoa ở phụ nữ
Bệnh phụ khoa là các vấn đề y tế liên quan đến cơ quan sinh dục dưới của phụ nữ, do vi khuẩn, nấm,… xâm nhập và gây viêm nhiễm, có thể ở dạng cấp tính hoặc mạn tính. Việc chú ý tới các dấu hiệu bất thường có thể giúp bạn dễ dàng nhận biết nguy cơ bị viêm nhiễm phụ khoa.
Theo thống kê có khoảng 70% phụ nữ mắc các bệnh phụ khoa và nguyên nhân gây viêm nhiễm phụ khoa có thể đến từ nhiều lý do khác nhau như mặc quần áo bó sát, lười thay băng vệ sinh, vệ sinh vùng kín không đúng cách, hay do quan hệ nam nữ không an toàn,… tất cả đều tạo điều kiện cho vi khuẩn, nấm xâm nhập.
Những dấu hiệu đặc trưng dễ nhận biết bao gồm:
- Ngứa cô bé
- Khí hư bất thường
- Kinh nguyệt không đều
- Đau khi quan hệ
- Chảy máu sau khi quan hệ
- Ra máu dù không trong kỳ kinh
- Đau vùng thắt lưng
- Đau khi đi vệ sinh
Những bệnh phụ khoa thường gặp
Viêm âm đạo
Đây được coi là bệnh lý phụ khoa phổ biến nhất bởi hầu hết phụ nữ đều ít nhất một lần bị viêm âm đạo trong đời.
Viêm nhiễm âm đạo xảy ra khi môi trường vi khuẩn trong âm đạo mất cân bằng hoặc bị nhiễm trùng. Nguyên nhân có thể do suy giảm nồng độ estrogen sau khi mãn kinh, quan hệ tình dục không an toàn, vệ sinh vùng kín không đúng cách, hoặc thói quen sinh hoạt không lành mạnh. Sử dụng thuốc kháng sinh trong thời gian dài cũng có thể gây rối loạn môi trường vi khuẩn và dẫn đến viêm nhiễm.
Khi bị viêm âm đạo, phụ nữ có thể gặp các triệu chứng sau:
- Khí hư nhiều, làm cô bé ẩm ướt; dịch tiết âm đạo có màu vàng hoặc xanh, kèm theo mùi hôi tanh.
- Âm đạo ngứa rát, tấy đỏ, đau nhức và có mùi khó chịu; trong một số trường hợp, có thể xuất hiện mụn bất thường ở vùng kín.
- Ngứa rát khi đi tiểu, đau rát khi quan hệ.
Viêm lộ tuyến
Viêm lộ tuyến cổ tử cung là một trong những bệnh thường gặp ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Bệnh này xảy ra khi các tế bào tuyến nằm trong ống cổ tử cung phát triển ra ngoài, gây ra tình trạng tăng tiết dịch âm đạo. Điều này tạo điều kiện cho vi khuẩn có hại dễ dàng xâm nhập và gây viêm nhiễm.
Một số biểu hiện dễ thấy như:
- Khí hư ra nhiều bất thường, có màu xanh hoặc vàng, và có mùi khó chịu ở cô bé. Chị em có thể cảm thấy đau ở vùng kín, bụng dưới, thắt lưng và cảm giác mệt mỏi.
- Tiểu rắt, tiểu nhiều lần.
- Rối loạn kinh nguyệt.
U nang buồng trứng
U nang buồng trứng là một bệnh lý phụ khoa phổ biến ở phụ nữ và có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, từ bé gái đến phụ nữ mãn kinh. Bệnh này là sự phát triển của một khối bất thường bên trong buồng trứng.
Các triệu chứng đặc trưng bao gồm:
- Đau vùng chậu và thắt lưng
- Rối loạn kinh nguyệt
- Đau khi quan hệ tình dục
- Đau bụng không rõ nguyên nhân
U xơ tử cung
U xơ tử cung là một loại khối u thường gặp ở tử cung, phần lớn lành tính và phổ biến ở phụ nữ từ 35-50 tuổi hoặc trẻ hơn. Khối u này có thể nằm dưới thanh mạc, trong cơ hoặc dưới niêm mạc với kích thước từ 1mm đến hơn 20cm.
Những biểu hiện của bệnh gồm:
- Đau bụng dưới và bí tiểu
- Rối loạn kinh nguyệt, có thể bị rong kinh và lượng máu nhiều, dẫn đến thiếu máu nghiêm trọng
- Có thể sờ thấy khối u ở bụng dưới
- U xơ có thể không biểu hiện triệu chứng hoặc chỉ có rất ít dấu hiệu.
Lạc nội mạc tử cung
Lạc nội mạc tử cung xảy ra khi các tế bào nội mạc tử cung xuất hiện bên ngoài tử cung. Bệnh này thường gây đau đớn cho phụ nữ trong chu kỳ kinh nguyệt và có thể dẫn đến vô sinh do tổn thương ống dẫn trứng và buồng trứng, gây cản trở nhu động ống dẫn trứng và ảnh hưởng đến sự phóng noãn.
Những biểu hiện cần chú ý như:
- Đau vùng chậu trong kỳ kinh, cơn đau tăng dần theo thời gian và không giảm khi dùng thuốc giảm đau
- Đau mỏi vùng thắt lưng và bụng
- Đau khi quan hệ tình dục
- Đau khi đại tiện và tiểu tiện trong kỳ kinh
- Mệt mỏi, rối loạn tiêu hóa, thường bị tiêu chảy, táo bón, đầy hơi hoặc buồn nôn, đặc biệt là trong thời gian hành kinh.
Polyp cổ tử cung
Polyp cổ tử cung là những khối u phát triển trên cổ tử cung, có kích thước từ vài mm đến vài cm. Chúng thường có cuống và dễ chảy máu khi chạm vào. Bệnh này lành tính, không nguy hiểm và ít khi ảnh hưởng đến khả năng mang thai và sinh con. Tuy nhiên, trong một số ít trường hợp, polyp có thể tiến triển thành ung thư.
Biểu hiện của bệnh gồm:
- Xuất huyết âm đạo bất thường, thường ra máu sau khi quan hệ, khi thụt rửa âm đạo, giữa chu kỳ kinh hoặc sau mãn kinh
- Tăng dịch tiết âm đạo
Các bệnh lây qua đường tình dục
Đây là nhóm bệnh xã hội do vi khuẩn, nấm, virus, và ký sinh trùng lây lan từ người này sang người khác qua quan hệ tình dục không an toàn.
Các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục phổ biến bao gồm: sùi mào gà, giang mai, lậu, mụn rộp sinh dục, và hạ cam. Mỗi bệnh có triệu chứng đặc trưng, nhưng phần lớn có dấu hiệu tương tự với các bệnh viêm nhiễm phụ khoa khác như:
- Ngứa bên trong hoặc xung quanh âm đạo, đặc biệt là đau rát và khó chịu khi quan hệ.
- Xuất hiện vết loét, mụn cóc, sưng tấy hoặc phát ban ở khu vực âm hộ, xung quanh hậu môn, đùi, miệng, và mông.
- Tiểu khó, tiểu buốt, đau bụng dưới, sốt cao, và cơ thể mệt mỏi.
- Dịch âm đạo bất thường hoặc chảy máu, kèm theo mùi lạ.
Ung thư cổ tử cung
Ung thư cổ tử cung là một trong những loại ung thư phổ biến nhất ở nữ giới, chỉ đứng sau ung thư vú.
Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến ung thư cổ tử cung là do nhiễm virus HPV (Human Papillomavirus), loại virus gây u nhú ở người. Có nhiều chủng loại HPV, nhưng đa số các trường hợp ung thư cổ tử cung là do HPV tuýp 16 và 18. Những người có đời sống tình dục phức tạp, thường xuyên hút thuốc, mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục, hoặc có gia đình có tiền sử ung thư cổ tử cung là những đối tượng có nguy cơ cao nhiễm HPV.
Ung thư cổ tử cung ở giai đoạn đầu thường tiến triển âm thầm, sau đó nhanh chóng bùng phát qua các giai đoạn như sau:
- Giai đoạn 1: Khi mới nhiễm HPV, cơ thể chưa xuất hiện triệu chứng rõ ràng, do đó thường khó phát hiện bệnh.
- Giai đoạn 2: Xuất hiện một số triệu chứng, nhưng thường tương đồng với các bệnh phụ khoa khác nên dễ bị bỏ qua.
- Giai đoạn 3: Các tế bào ung thư đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến cơ thể, và đây cũng là giai đoạn bệnh phát triển nhanh nhất.
- Giai đoạn 4: Là giai đoạn cuối, các tế bào ác tính đã di căn và lan rộng ra các cơ quan khác, tỷ lệ chữa khỏi bệnh lúc này rất thấp.
Cách phòng tránh các bệnh phụ khoa cần biết
Vệ sinh cô bé đúng cách
Vệ sinh cô bé đúng cách là rất quan trọng đối với sức khỏe sinh sản của phụ nữ. Một số lưu ý chị em cần nhớ như:
- Thường xuyên tắm rửa và thay đổi quần lót, có thể vệ sinh nhẹ nhàng cô bé bằng nước sạch sau mỗi lần đi vệ sinh. Tuy nhiên, không nên rửa quá thường xuyên để tránh làm khô và làm mất độ ẩm, gây khó khăn trong quan hệ tình dục.
- Không nên sử dụng xà phòng hoặc các chất tẩy rửa mạnh để vệ sinh vùng kín, vì chúng có thể làm mất cân bằng độ ẩm và tiêu diệt các vi khuẩn có lợi, từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho các vi khuẩn có hại phát triển.
- Tránh thao tác thụt rửa sâu và không ngâm vùng kín trong nước quá lâu. Thực hiện thao tác vệ sinh từ phía trước ra sau để ngăn ngừa vi khuẩn từ hậu môn xâm nhập vào vùng kín.
- Trong thời kỳ kinh nguyệt, cần thay băng vệ sinh thường xuyên, mỗi khoảng 4 giờ/lần và thay đổi quần lót thường xuyên để giữ vùng kín luôn khô ráo và thoáng mát.
Ăn uống và sinh hoạt lành mạnh
Để đảm bảo sức khỏe, bạn nên thiết lập một chế độ ăn uống khoa học để cung cấp đầy đủ dưỡng chất cho cơ thể, tránh các chất kích thích và chất gây nghiện có thể ảnh hưởng xấu đến sức khỏe cá nhân và cả những người xung quanh.
Ngoài ra, bạn cũng cần có thói quen ngủ đủ giấc, đi ngủ sớm để giữ cho cơ thể luôn thoải mái, giảm thiểu căng thẳng và tập thể dục đều đặn để tăng cường sức đề kháng, giúp duy trì tinh thần và sức khỏe tốt.
Quan hệ nam nữ lành mạnh, an toàn
Quan hệ tình dục an toàn và lành mạnh đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục. Sử dụng bao cao su trong quan hệ là biện pháp hiệu quả không chỉ để tránh thai mà còn để ngăn ngừa các bệnh lây nhiễm. Ngoài ra, vệ sinh sạch sẽ cô bé trước và sau khi quan hệ cũng rất quan trọng. Để giảm nguy cơ lây nhiễm bệnh, cần tuân thủ chế độ một vợ một chồng và tránh các hành vi quan hệ quá mạnh bạo hoặc có các quan hệ ngoài luồng.
Đi khám phụ khoa định kỳ
Khám phụ khoa định kỳ cũng là một phần quan trọng trong chăm sóc sức khỏe của phụ nữ. Hãy đặt lịch khám định kỳ tại các cơ sở y tế uy tín và vượt qua những lo ngại để chia sẻ với bác sĩ về sức khỏe sinh sản của bạn. Điều này giúp phát hiện sớm các vấn đề về vùng kín, âm đạo và các bệnh lý ở tử cung, buồng trứng, từ đó hạn chế các biến chứng và bảo vệ sức khỏe toàn diện.
Bao lâu chị em nên đi khám phụ khoa định kỳ?
Từ 18 tuổi trở lên hoặc đã có quan hệ tình dục, chị em nên đi khám sức khỏe phụ khoa định kỳ mỗi 6 tháng đến 1 năm. Trong trường hợp có các dấu hiệu bất thường, việc khám phụ khoa cần được thực hiện ngay lập tức.
Các bạn nữ cũng cần đi khám phụ khoa sớm để được bác sĩ tư vấn và tiêm phòng vaccine ngăn ngừa các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục.
Trước khi kết hôn hoặc mang thai, phụ nữ cũng cần đi khám phụ khoa để kiểm tra sức khỏe cơ quan sinh sản, bên cạnh các kiểm tra tổng thể khác. Thời điểm tốt nhất để khám phụ khoa định kỳ là vào ngày sạch kinh từ 3-5 ngày. Không nên đi khám phụ khoa trong kỳ kinh nguyệt vì thời điểm này không thích hợp cho các xét nghiệm như soi tươi huyết trắng hay xét nghiệm Pap smear.
Cần ngừng sử dụng các loại thuốc đặt âm đạo trong ít nhất 72 giờ và hạn chế thao tác thụt rửa âm đạo hoặc quan hệ tình dục trong 48 tiếng trước khi đi khám phụ khoa.
Hiện nay, việc thăm khám phụ khoa đang ngày càng nhận được sự quan tâm và phổ biến rộng rãi hơn. Do đó, chị em hãy chủ động trong việc phòng tránh bệnh và chú ý đến các dấu hiệu bất thường ở cô bé để kịp thời đi khám nhé.